Jak pokazują badania, co dziesiąty Polak – czyli prawie 10 milionów osób – cierpi na choroby reumatyczne. Czym jest reumatyzm? Pod tym pojęciem kryje się blisko 200 różnych schorzeń. Niektóre z nich, jak reumatoidalne zapalenie stawów, młodzieńcze idiopatyczne zapalenie stawów lub toczeń, dotykają także osoby młode, a nawet dzieci. Dlatego warto wiedzieć, jak się przed tę chorobą bronić, a w razie zachorowania – na czym polega leczenie reumatyzmu?
Rodzaje reumatyzmu
Choroby reumatyczne można podzielić na dwie kategorie. Reumatyzm tkanek miękkich spowodowany jest nadmiernym obciążeniem otaczających stawy tkanek, takich jak ścięgna czy tkanki łączne. Częstym objawem tego rodzaju reumatyzmu jest ból wywołany przez dotknięte chorobą tkanki. Przykładem może być tzw. „łokieć tenisisty”, czyli stan zapalny nadkłykcia kości ramiennej. Kolejnym rodzajem reumatyzmu jest reumatyzm stawowy. Jest on o wiele poważniejszy, ponieważ choroba dotyka bezpośrednio stawów. Wówczas organizm atakuje błonę maziową, czyli wewnętrzną cześć stawu, co skutkuje stanem zapalnym. W odpowiedzi zaś układ immunologiczny walczy z zapaleniem, powodując obrzęk i ból chorych stawów. Najbardziej narażone na reumatyzm są stawy dłoni, nadgarstków, stóp i kolan. W niektórych jednak wypadkach reumatyzm atakuje także mięśnie, skórę, a nawet płuca, mózg, serce, przewód pokarmowy czy oczy.
Przyczyny reumatyzmu
Dokładna etymologia chorób reumatycznych nie jest jak dotąd znana. Badania wspominają o wirusach, które prowokują układ immunologiczny do zwracania się przeciw własnym tkankom. Ważnym czynnikiem są także predyspozycje rodzinne i genetyczne. Skłonność do reumatyzmu w dużym stopniu jest bowiem dziedziczna. Na zapalenie tkanek wpływ ma także nieprawidłowa postawa ciała, nadwaga, zmiany zwyrodnieniowe i przeciążenia. Niektórzy specjaliści uważają także, że do rozwoju choroby w dużej mierze przyczyniają się stres i urazy.
Jakie są objawy reumatyzmu?
W związku z tym, że pod pojęciem reumatyzmu kryje się około 200 różnych chorób, omówienie typowych dla tej dolegliwości symptomów staje się problematyczne. Zdarza się nawet, że ten sam rodzaj schorzenia u różnych osób objawia się w inny sposób. Z tego też względu skomplikowane staje się postawienie jednoznacznej diagnozy. Jeśli rozpatrywać typowe reumatoidalne zapalenia, w których zmiany dotyczą głównie stawów, to charakterystycznymi objawami są: ból, sztywność stawów, obrzęki i zaczerwienienia, utrudnienie i ograniczenie ruchów. Jeśli objawy dotyczą drobnych stawów, a ból jest zlokalizowany symetrycznie, to prawdopodobnie należy mówić o reumatoidalnym zapaleniu stawów. Dolegliwości bólowe w kręgosłupie i obręczy biodrowej mogą sygnalizować zesztywniające zapalenie kręgosłupa. Z kolei, gdy stanom zapalnym stawów towarzyszy ropne zapalenie cewki moczowej i zmiany w rogówce lub tęczówce oka, podejrzewać można zespół Reitera. Rozpoznanie chorób reumatycznych przeprowadza lekarz, zlecając badania krwi. Pacjenci mają podwyższony odczyn Biernackiego (OB), wysokie stężenie białka (CRP), nierzadko też niedokrwistość lub za mało białych krwinek. Duże znaczenie dla diagnostyki mają także badania immunologiczne i rentgen.
Jak zapobiegać chorobie?
Osoby młode rzadko się zastanawiają nad profilaktyką reumatyzmu, myśląc, że ich ta dolegliwość nie dotyczy. Tymczasem przestrzeganie pewnych wskazówek ułatwi zapobieganie chorobie. Przede wszystkim należy dbać o prawidłową wagę, ponieważ zbyt duża nadmiernie obciąża stawy. Zachować ciało w dobrej kondycji pomoże, oczywiście, aktywność fizyczna. Regularne ćwiczenia nie tylko ułatwiają utrzymanie właściwej wagi, ale również spowalniają przebieg choroby. Osobom, które cierpią na reumatyzm albo mają w rodzinie osoby chore (w związku z czym znajdują się w grupie ryzyka), polecany jest fitness z elementami rehabilitacji. Ćwiczenia połączone z umiarkowanym wysiłkiem siłowym pomagają wzmacniać mięśnie i zwiększać gęstość kości. Ważne jest unikać przy tym obciążania stawów. W ramach profilaktyki chorób reumatycznych należy wystrzegać się również wilgoci w mieszkaniu, a w chłodną i wilgotną pogodę dbać o odpowiedni ubiór. Istotna jest także dieta: bogata w wapń i witaminę D.
Leczenie reumatyzmu
Choroby reumatyczne wymagają konsultacji lekarza, który zdiagnozuje dolegliwość i wypisze odpowiednie leki. Należy jednak wystrzegać się leczenia reumatyzmu na własną rękę: każde zastosowanie farmaceutyku, żelu lub maści musi być poprzedzone wizytą u lekarza. W wypadku chorych na reumatyzm stawowy wskazane jest także korzystanie z usług fizjoterapeutów. Pomogą oni ustalić odpowiedni dla wieku i kondycji fizycznej plan ćwiczeń. Pamiętaj, że bez aktywności fizycznej nie da się powstrzymać rozwoju choroby. Dzięki właściwej rehabilitacji chrząstki będą odżywione, a błona maziowa wytworzy płyn w ilości wystarczającej do zminimalizowania tarcia stawów. Więcej informacji dotyczących leczenia reumatyzmu znajdziemy na https://rozruszajstawy.pl/bol-stawow/reumatyzm-a-bol-stawow
