Odzież kompresyjna w regeneracji i treningu sportowców

W erze popularyzacji sportu ubrania i akcesoria kompresyjne stały się popularnym przedmiotem dla amatorów oraz zawodowych sportowców. Bez względu na komfort użytkowania, estetykę, sportowy design, zewnętrzną stabilizację stawów i inne funkcje psychofizjologiczne tego rodzaju asortymentu, najbardziej istotny wydaje się wpływ na poprawę regeneracji i wydajności w sporcie.
2019-03-20 00:00
Udostępnij
Odzież kompresyjna w regeneracji i treningu sportowców

Producenci zapewniają Nas – użytkowników, że ubiór kompresyjny przyczynia się do poprawy świadomości stawów oraz lokalnego przepływ krwi przez mięśnie.

„Przyspiesz regenerację dzięki lepszemu usuwaniu produktów przemiany materii i popraw ekonomię ruchową” – zapewniają.

Obecnie panujące przekonanie komercyjne jest takie, że noszenie ubrań kompresyjnych może poprawić wyniki sportowe oraz skrócić czas powrotu do sprawności po wysiłku w oparciu o następujące fizjologiczne i psychologiczne wpływy na:


- zmniejszenie obrzęku i DOMS (opóźniona, powysiłkowa bolesność mięśni),

- zwiększenie perfuzji (przepływu) krwi przez tkanki i poprawa „wysycenia” mięśni tlenem,

- zmniejszenie powysiłkowej koncentracji kinazy keratynowej (CK) dzięki zmniejszeniu uwalniania CK do krwioobiegu, [ CK = * biomarker „uszkodzenia” mięśni],

- podniesienie temperatury ciała okolicy poddanej kompresji i lepsze jej utrzymanie w czasie wysiłku,

- opóźnienie zmęczenia mięśniowego,

- poprawę czucia mięśniowego (aspekt ważny w sportach sylwetkowych),

- poprawę czucia głębokiego, samoświadomości stawów i ich pozycjonowania w przestrzeni (aspekt szczególnie ważny w treningu siłowym podczas dynamicznych ćwiczeń oraz w treningu medycznym i fizjoterapii),

Ponadto, dzięki wprowadzeniu sił kompresyjnych wokół stawu mogą przyczyniać się do jego stabilizacji np. w przypadku stawu kolanowego będzie to poprawa stabilizacji rzepki.

KOMPRESJA W MEDIACH A DONIESIENIA NAUKOWE

Pomimo silnej „eksplozji” medialnej i powszechnej akceptacji „kompresji” jako skutecznego narzędzia do poprawy wydajności czy zdrowia, istnieje tylko niewielka ilość badań potwierdzających ich użyteczność, a wśród dostępnych publikacji naukowych w tym temacie istnieje sporo niespójności. Jako kontrargument możemy przyjąć fakt, iż aktualne doniesienia są jest niskiej jakości a wiele informacji tam zawartych jest ze sobą sprzeczne, zatem należy je stosować z ostrożnością i przysłowiowym „przymrużeniem oka”.

Niemniej jednak, ponieważ NIE zaobserwowano negatywnego wpływu kompresji na wydajność, odzież ta pozostaje zalecanym narzędziem do promowania regeneracji, a tym samym ma realny wpływ na wyniki sportowe. Warto zaznaczyć, iż ubiór i akcesoria kompresyjne mogą być klasyfikowane jako wsparcie /prewencja urazów ale ich nie wyeliminują. Zewnętrzna kompresja stymuluje receptory czucia głębokiego dzięki czemu układ nerwowy będzie pozycjonował stawy poddane kompresji w większą uważnością. Niewielka, zewnętrzna stabilizacja np. stawu kolanowego, nie zastąpi właściwej biomechaniki i ekonomii ruchu, i nie zwalnia Nas z obowiązku eliminowania słabych ogniw w treningu.

Podczas stosowania warto zapoznać się z tzw. gradientem kompresji odzieży aby dostosować stopień ucisku do subiektywnych i indywidualnych preferencji.

Badania opublikowane w British Journal of Sports Medicine wykazały pozytywny wpływ zastosowania nakolanników kompresyjnych w grupie kilkudziesięciu mężczyzn wykonujących przysiad ze sztangą (back squat).

Badacze na Uniwersytecie Chichester w Wielkiej Brytanii zakwalifikowali w/w mężczyzn do eksperymentu po spełnieniu przez nich poniższych kryteriów:

- brak dysfunkcji/dolegliwości bólowych i innych patologii w obrębie dolnych partii ciała przez co najmniej 6 miesięcy,

- brak wcześniejszego regularnego stosowania kompresji kolana,

- doświadczenie w ćwiczeniach z przysiadem tylnym minimum 12 miesięcy,

- brak ograniczeń ruchowych (niewystarczająca mobilność stawów/tkanek miękkich),

- wiek poniżej 23 r.ż.,

- pisemna i świadoma zgoda na udział w badaniu.

Eksperyment polegał na ustaleniu 1 powtórzenia maksymalnego = 1RM (Repetition Maximum) w przysiadzie tylnym (back squat) ze sztangą i późniejszym wykonaniu kilku powtórzeń z 60-80% 1RM.

W grupie badanej (stosującej nakolanniki) praca mechaniczna związana z pionowym przemieszczaniem środka masy została wykonana o 20% szybciej i znalazła odzwierciedlenie w 10% wzroście mocy szczytowej w porównaniu do grupy kontrolnej (nie stosującej nakolanników).

Dzięki wykorzystaniu kompresji, siła przyłożona do środka masy podczas fazy opuszczania sztangi była znacznie większa i prawdopodobnie była konsekwencją generowania oraz magazynowania energii „odbicia” (energia sprężysta) w obrębie kolana.

Elastyczne właściwości kompresowania stawu kolanowego zwiększyły moc mechaniczną, ale nie zmieniły techniki tylnego przysiadu w sposób, który może zmienić mięśnie, na które ukierunkowane jest ćwiczenie i prawdopodobnie zagrozić integralności stawu kolanowego.

PODSUMOWANIE

Dalsze badania nad wpływem kompresji na poszczególne parametry są ewidentnie konieczne aby zapewnić dokładniejsze i bardziej praktyczne wnioski. Przyszłe prace badawcze powinny być przeprowadzane z wyższym standardem jakości i uwzględnieniem np. jednolitej lokalizacji anatomicznej do określenia pozycji pomiarowych.

Oceniane parametry mogłyby dotyczyć m. in.

- wpływu ubrań uciskowych na subiektywne odczucia w trakcie i po wysiłku(np. DOMS i RPE),

- określenia fizjologicznych mechanizmów kompresyjnych odpowiedzialnych za poprawę regeneracji,

-oceny różnego stopnia kompresji/ grubości w wielu lokalizacjach anatomicznych (nie tylko w obrębie stawów kolanowych),

- oceny wpływu kompresji na różne populacje ( płeć, młodzież, osoby starsze, sport zawodowy/amatorski),

- oceny optymalnego czasu noszenia ubrań kompresyjnych po treningu,

-stopnia przydatności noszenia ubrań kompresyjnych podczas snu nocnego/drzemek po wysiłku.

Wygląda na to, że odzież kompresyjna może mieć pozytywny wpływ na regenerację i wydajność, chociaż brakuje wiedzy na temat najlepszego protokołu używania tego rodzaju produktów. Nie ma jednoznacznych dowodów naukowych sugerujących, że odzież uciskowa ma jakikolwiek negatywny wpływ na regenerację lub późniejszą wydajność, zatem może być stosowana przez entuzjastów sportu jako dodatkowe narzędzie do optymalizacji wydajności sportowej i poprawy regeneracji powysiłkowej.

Autor: Jakub Surmacz

Absolwent Uniwersytetu medycznego w Lublinie i wielki pasjonat programowania treningowego, nie tylko w konwencji CrossFit. Na co dzień zajmuje się swoimi podopiecznymi, współpracując z nimi zarówno jako trener jak i fizjoterapeuta. Wieloletnie doświadczenie ze sportowcami różnych dyscyplin zaowocowało zebranym doświadczeniem, którym Kuba chętnie dzieli się na łamach bloga https://unbrokenstore.com/ i swojego fanpage’a.