Co wpływa na nadmierne gazy?
Oddawanie gazów to fizjologiczny i potrzebny proces, który świadczy o prawidłowej pracy jelit. Ich obecność wynika z połykania przez nas powietrza podczas mówienia i jedzenia oraz z pracy bakterii jelitowych, które przeprowadzają fermentację spożytych węglowodanów. Produktami tej reakcji są: metan, wodór i siarkowodór. Zdarza się jednak, że ilość gazów jest za duża i powoduje ból brzucha. Taka sytuacja wynika ze spożywania zbyt szybko i zbyt dużych porcji jedzenia. Co więcej, wpływ ma na to picie gazowanych napojów, wysoka zawartość gazotwórczych produktów spożywczych (fasolka, kapusta, mleko, czekolada) i przyjmowanie sporych ilości cukrów prostych, szczególnie fruktozy, która występuje w owocach.
Wzdęcia – objawy
Typowymi objawami wzdęć są:
- ból brzucha i skurcze,
- uczucie połkniętego balona,
- odbijanie oraz nudności,
- nieprzyjemne uczucie pełności i przejedzenia,
- słyszalne przelewanie się w żołądku.
Jak możemy sobie pomóc, jeśli pojawią się wzdęcia?
Doraźnie należy zaprzestać dalszego przyjmowania jedzenia. Możemy napić się ciepłej wody (małymi łykami), zastosować krople żołądkowe lub przygotować napar z mięty. Czasem pomaga masaż brzucha okrężnymi ruchami pobudzającymi perystaltykę jelit.
W dalszej perspektywie konieczne może być zmodyfikowanie codziennej diety, tak aby ograniczyć spożywanie prostych węglowodanów nasilających procesy fermentacji. Przykładem może być dieta FODMAP (ang. fermentable oligosaccharides, disaccharides, monosaccharides and polyols), w której unikamy laktozy, fruktozy, fruktanów oraz alkoholi polihydroksylowych, czyli słodzików obecnych w gumach do żucia, napojach gazowanych oraz produktach cukierniczych.
Ostatnio częstą diagnozą wśród pacjentów ze wzdęciami i niestrawnością jest SIBO (small intestine bacterial overgrowth) – rozrost gazotwórczych bakterii bytujących w jelicie cienkim. Schorzenie leczymy terapią antybiotykową, która redukuje ilość bakterii i przywraca prawidłowe procesy trawienne.
Jeżeli wzdęcia pojawiły się nagle, towarzyszy im całkowite zatrzymanie gazów i stolca, a dodatkowo pojawiły się nudności i wymioty, a nasz brzuch jest tkliwy i bolesny – pilnie skontaktujmy się z lekarzem celem wykluczenia tzw. ostrego brzucha, który jest stanem zagrożenia życia i wymaga szybkiej interwencji lekarskiej.
Źródła:
[1] – Szczeklik A., Gajewski P., Szczeklik 2020, Medycyna Praktyczna, Kraków 2020
[2] – https://www.mp.pl/pacjent/objawy/50648,gazy
[3] – https://ncez.pl/abc-zywienia-/zasady-zdrowego-zywienia/wzdecia-i-gazy-----codzienny-problem----
