Czym jest łokieć tenisisty, jakie są jego objawy i jak się go leczy?
Na te pytania odpowiada lek. Monika Moczko, ortopeda ze szpitala ORTHOS, który jest częścią Grupy LUXMED. Głównym objawem epikondylopatii bocznej, bo tak brzmi oficjalna nazwa łokcia tenisisty, są dolegliwości bólowe, które typowo pojawiają się po bocznej stronie stawu łokciowego. Ból ten może także promieniować do przedramienia i nadgarstka. Zazwyczaj nasila się podczas wykonywania ruchów ręką lub podczas próby zaciśnięcia dłoni. Schorzenie może zakłócać codzienne czynności, takie jak otwieranie drzwi czy podnoszenie kubka. Jak wspomina lek. Monika Moczko, ortopeda ze szpitala ORTHOS, nie trzeba być zawodowym sportowcem, by nabawić się tego schorzenia: „Łokieć tenisisty jest chorobą przeciążeniową - niekoniecznie trzeba grać w tenisa, wystarczy lubić pracować w ogródku, a nawet na drutach. Wszelkie czynności, które przeciążają prostowniki od nadgarstka do łokcia, mogą wywoływać dolegliwości”. Grupy zawodowe, które są najbardziej narażone na przeciążenie mięśni prostowników nadgarstka to mechanicy, krawcowe, pracownicy biurowi, a nawet muzycy - wyjaśnia ekspertka.
Przyczyny i objawy łokcia tenisisty
Dawniej uważano, że przyczyną tego schorzenia jest stan zapalny ścięgien mięśni nadgarstka przyłączających się do kości ramiennej. Jednak nowsze badania sugerują, że raczej winny jest proces degeneracyjny. Wszelkie, nawet drobne urazy czy przeciążenia, wpływają na strukturę ścięgien, prowadząc do ich uszkodzenia i zaburzeń krążenia w okolicy przyczepu. Uszkodzenia te prowadzą do obniżenia wytrzymałości tkanki, co może skutkować naderwaniem ścięgien podczas dalszego przeciążania. Ból charakterystyczny dla tego schorzenia wynika z procesu degeneracyjnego, który powoduje wydzielanie białek drażniących tkanki. Ponadto, powstawanie nieprawidłowych nerwów i naczyń krwionośnych może nasilać dolegliwości bólowe.
Diagnoza łokcia tenisisty
Ból w dolnej części ręki - nadgarstka, kości ramiennej lub łokcia - jest częstym powodem wizyt u specjalisty. Podstawą dla właściwej diagnozy jest dokładny wywiad medyczny, w którym lekarz zbiera informacje dotyczące historii dolegliwości, rodzaju wykonywanej pracy lub aktywności fizycznej oraz czynników nasilających lub łagodzących ból. Badanie fizykalne, które obejmuje:
- ocenę zakresu ruchu w stawie łokciowym,
- testy prowokacyjne wywołujące ból charakterystyczny dla łokcia tenisisty,
- palpacyjną ocenę tkliwości w okolicy stawu łokciowego, jest kluczowe. „Badanie diagnostyczne, takie jak USG, może ukazać stan zapalny i przeciążenie wspólnego przyczepu prostowników na wysokości łokcia” - dodaje lek. Monika Moczko. To badanie zazwyczaj pozwala potwierdzić diagnozę oraz wykluczyć inne możliwe przyczyny dolegliwości bólowych. Warto pamiętać, że ból po bocznej stronie łokcia nie zawsze jest objawem łokcia tenisisty. Dyskomfort w tej okolicy może mieć różne źródła, włączając w to problemy z odcinkiem szyjnym i piersiowym kręgosłupa, a także dysfunkcje górnego otworu klatki piersiowej. Ponadto, ból może promieniować z innych struktur miękkich, takich jak mięśnie czy powięź.
Rehabilitacja, leczenie farmakologiczne czy operacja - która metoda leczenia jest skuteczna?
Jak wcześniej wspomniano, łokieć tenisisty nie jest stanem zapalnym, co sprawia, że leki przeciwzapalne nie są skuteczne, a przeciwbólowe jedynie łagodzą dolegliwości, nie eliminując przyczyn schorzenia. Stosowanie sterydów, chociaż może przynieść ulgę w dolegliwościach, nie leczy łokcia tenisisty, a jedynie łagodzi ból. Leki sterydowe powinny być stosowane ostrożnie, ponieważ mogą prowadzić do niszczenia struktury kolagenu, co z kolei potęguje zmiany degeneracyjne, które leżą u podstaw rozwoju omawianego schorzenia. „W początkowej fazie łokieć tenisisty należy leczyć rehabilitacyjnie, głównie przez terapię manualną, która ma na celu rozluźnienie mięśni prostowników” - podkreśla ekspertka z Grupy LUXMED.
Gdy jednak po zakończeniu rehabilitacji ból nie ustępuje lub nadal jest silny, lekarz może zdecydować się na leczenie operacyjne. „Leczenie operacyjne polega na odcięciu całego przyczepu mięśni prostowników, oczyszczeniu wszystkich tkanek patologicznych, a następnie na ponownym przymocowaniu przyczepu mięśnia przy pomocy kotwic kostnych” - wyjaśnia ekspertka. Okres powrotu do zdrowia pacjenta zazwyczaj trwa od 4 do 6 tygodni i zależy również od rehabilitacji pooperacyjnej.
