Potrzeby i oczekiwania seniorów

Przeprowadzona na zlecenie Centrum Inicjatyw Senioralnych w Poznaniu diagnoza charakteryzuje potrzeby i oczekiwania seniorów w czterech obszarach tematycznych: zdrowia, życia społecznego, kultury i sztuki oraz edukacji. Przebadano 500 osób, z których 56,6% stanowiły kobiety, 43,4% - mężczyźni. Większa liczba kobiet odpowiada tendencji demograficznej określanej mianem „feminizacji populacji osób starszych”, według której kobiety żyją dłużej. W Poznaniu średnia długość życia kobiet wynosi 80 lat, a mężczyzn 73 lata.

Z „Diagnozy potrzeb i oczekiwań mieszkańców Poznania powyżej 50. roku życia” wynika, że w stolicy Wielkopolski co dziesiąta starsza osoba mieszka samotnie. Co prawda blisko połowa respondentów przyznaje, że bieżące wydatki pochłaniają 75% lub więcej uzyskiwanych przychodów, ale jednocześnie co trzecia osoba uznaje swoją sytuację materialną za dobrą lub bardzo dobrą. Blisko połowa badanych – głównie osoby przed 60. rokiem życia – pozostaje aktywna zawodowo. Podobny jest odsetek respondentów oceniających stan swojej aktywności fizycznej jako wysoki lub bardzo wysoki. Preferowane wśród poznańskich seniorów formy aktywności fizycznej to: jazda rowerem, turystyka piesza oraz pływanie.

Badanie przeprowadził Ośrodek Badań Społecznych i Marketingowych INDEKS na zlecenie Centrum Inicjatyw Senioralnych w Poznaniu w okresie od lipca do sierpnia 2011 roku. Przeprowadzone badania pozwolą na zaplanowanie dalszych działań zmierzających do poprawy jakości życia starszych Poznaniaków, w tym zwiększenia ich uczestnictwa w życiu społecznym, szczególnie w zakresie edukacji, zdrowia oraz kultury i sztuki.

Miasto Poznań od dawna troszczy się o potrzeby swoich najstarszych mieszkańców. Magdalena Krysińska-Sowa z Centrum Inicjatyw Senioralnych zauważa: - Tylko dzięki przychylności władz miasta powstała Miejska Rada Seniorów i Centrum Inicjatyw Senioralnych – dwa najważniejsze podmioty, które bardzo silnie reprezentują i wspierają seniorów oraz propagują ich działania w Poznaniu. A z ogłoszoną niedawno diagnozą Miasto będzie mogło to robić jeszcze lepiej.

Najważniejsze wnioski z „Diagnozy potrzeb i oczekiwań mieszkańców Poznania powyżej 50. roku życia” :

• Co dziesiąta starsza osoba mieszka samotnie. Wśród osób powyżej 75. roku życia samotnie żyje co piątą osoba.
• Większość respondentów przeciętnie ocenia swoją sytuację materialną. Co trzecia osoba uznaje jednak, że jest to sytuacja dobra lub bardzo dobra. Blisko połowa respondentów uznaje, że bieżące wydatki pochłaniają 75% lub więcej uzyskiwanych przychodów. Dysponowanie wolnymi środkami finansowymi deklarowała jedynie, co czwarta osoba powyżej 50. roku życia, przy czym wśród osób po 75. roku życia jest to już tylko co szósta osoba. Większość osób starszych nie stać na dobre niematerialne takie jak: kultura, edukacja, zdrowie. Nie mogą sobie pozwolić także na inwestycje i oszczędzanie zwłaszcza w najstarszych grupach wiekowych.
• Większość osób powyżej 50. roku życia utrzymuje kontakty niemal wyłącznie z rodziną. Główną barierą w kontaktach interpersonalnych i społecznych jest niestety brak czasu i ochoty na spotkania towarzyskie.
• Osoby starsze nie wykorzystują Internetu do kontaktów z bliskimi. Nowe technologie służą im głównie do czytania aktualnych wiadomości o wydarzeniach krajowych i miejskich oraz do korzystania z usług bankowości elektronicznej.
• Ponad połowa starszych mieszkańców Poznania uznaje, że nie ma czasu wolnego z uwagi na obowiązki zawodowe lub domowe i rodzinne. Czas wolny jednak spędzają głównie w sposób bierny w domu.
• Blisko połowa z respondentów – głównie osoby przed 60. rokiem życia – pozostaje aktywna zawodowo. Druga połowa zaś korzysta z uprawnień emerytalnych. Status emeryta ma co czwarta osoba w wieku 55-59 lat, co pozwala przypuszczać o korzystaniu z wcześniejszych uprawnień emerytalnych i potencjalnym zagrożeniu ubóstwem w raz z osiągnięciem wieku powyżej 75. lat. Jest to oznaka nieprzystosowania przedsiębiorców do zatrudniania osób starszych. Jednocześnie respondenci są jednoznacznie przeciwni podwyższeniu wieku emerytalnego.

[-------]

• Blisko połowa respondentów wysoko lub bardzo wysoko ocenia stan swojej aktywności fizycznej, choć zarazem ponad połowa z nich nie uczestniczy w żadnych formach aktywności fizycznej. Korzystają głównie: z jazdy rowerem, turystyki pieszej oraz pływalni lub basenu. Potencjalnie pożądana jest poprawa dostępu do pływalni i basenu, turystyki pieszej, nordic walking i zajęć gimnastycznych.
• Tylko co ósma osoba deklaruje aktywność w działaniach na rzecz społeczności lokalnej, osiedla, dzielnicy czy miasta Poznania.
• Respondenci swoją wiedzę o wydarzeniach miejskich czerpią głównie z telewizji i prasy. W większości przypadków korzystnie oceniają dostęp do informacji o sprawach miasta oraz oczekują zwiększenia ilości komunikatów i poprawy promocji wydarzeń miejskich.
• W życie społeczne zaangażowanych jest ok. 20%. Uczestnictwo sporadyczne i powierzchowne deklaruje około 30% seniorów, powierzchowne około 30%, uczestnictwo systematyczne i wszechstronne od około 15 do 20%.
• W obszarze zdrowia zauważalny jest wysoki poziom deklaracji o dobrym stanie zdrowia. Blisko połowa osób powyżej 50. roku życia w ogóle nie stosuje profilaktyki zdrowotnej. Respondenci uważają, że istotna jest jedynie aktywność ruchowa i prawidłowe odżywianie.
• Ponad połowa respondentów dostrzega w tym zakresie bariery w dostępie do lekarza. W przypadku lekarzy specjalistów głównie trudno o dostęp do ortopedy, neurologa, okulisty i endokrynologa. Badani raczej nie znają specjalności lekarza geriatry, stąd też nie zauważają problemów z dostępem do tego typu specjalistów.
• Oferta kulturalna miasta jest słabo znana, albo mało atrakcyjna wobec deklarowanego braku czasu wolnego i niskiej pozycji kultury w hierarchii zainteresowań respondentów. Osoby powyżej 50. roku życia preferują festyny i jarmarki, widowiska kabaretowe, wyjścia do kina lub teatru, festiwale filmowe i teatralne oraz opery i operetki.
• Połowa respondentów w ogóle nie odwiedza instytucji kulturalnych i nie uczestniczy w imprezach kulturalnych.
• W opracowaniu wskazano także trzy typy uczestnictwa w kulturze osób powyżej 50. roku życia: absencji kulturalnej (około 50% mieszkańców), uczestnictwa sporadycznego (około 40%) oraz uczestnictwa aktywnego i ograniczonego (około 10%).
• Zdecydowana większość badanych w ciągu ostatnich 5 lat nie brała udziału w żadnych szkoleniach i kursach. Najwięcej osób po 50. roku życia odbyło kursy z obsługi komputerów oraz przygotowaniem do pracy biurowej lub fizycznej.
• Starsi mieszkańcy Poznania raczej nie dostrzegają barier w dostępie do edukacji.
• Działania wolontaryjne są nieatrakcyjne dla niemal wszystkich respondentów. Osoby powyżej 50. roku życia nie są zainteresowanie taką aktywnością z uwagi na brak czasu, nawyków oraz posiadanie stereotypów związanych z dobrowolną pracą na rzecz innych.

www.senior.fit.pl