Szampan uznawany jest za jeden z najbardziej eleganckich trunków świata, doskonały na uroczyste okazje i kolację we dwoje. Walory szampana świetnie charakteryzuje potoczne znaczenie przymiotnika "szampański". "Szampańska zabawa" to wspaniała zabawa, "szampańska dziewczyna" to dziewczyna pełna wdzięku i temperamentu. I taki właśnie jest ten królewski napój.
Wino musujące
Szampan to naturalnie musujące wino, przygotowywane według specjalnej technologii. Odkryli ją francuscy benedyktyni z opactwa Perignon w XVII w. i do dziś za jedną z najszlachetniejszych marek uchodzi "Dom Perignon". Jednakże w miarę upływu czasu technologię tę znakomicie opanowali także specjaliści z innych krajów i dziś doskonałe wina musujące produkuje się w Hiszpanii, USA, we Włoszech a także w wielu innych Państwach. Jednak nazwa "szampan" zastrzeżona jest dla win musujących z Szampanii. Szampany dzieli się na: brut (silnie wytrawne), tres sec (mocno wytrawne), sec (wytrawne), demi sec (półwytrawne), demi doux (półsłodkie) i doux (słodkie).
Jak powstaje szampan
Proces powstawania szampana jest podobny jak w przypadku białego wina, z tą podstawową różnicą, że po pierwszej fermentacji w kadziach, drugą przeprowadza się w butelkach. Jest to proces bardzo złożony i trwa około trzech lat. Prawdziwego szampana wytwarza się tylko z trzech odmian winogron: białej — Chardonnay i dwóch ciemnych gatunków — Pinot Noir i Pinot Meunier. Moc szampana wynosi od 9 do 12 % w zależności od ilości czerwonych winogron użytych w procesie produkcji. "Extra brut" to szczególnie wytrawny szampan. "Brut" to bardzo wytrawny lub wytrawny, "sec" - półwytrawny do słodkiego, "demi sec" to słodki, a "doux" - bardzo słodki szampan.
Do czego szampan
Największą zaletą szampana jest jego uniwersalność. Można go podawać prawie przy wszystkich okazjach i niemal do wszystkiego. Nie podaje się szampana do zup, śledzi i bigosów. Poza tymi wyjątkami szampan pasuje do wszystkiego. Oczywiście pod warunkiem, że jest właściwie podany. Decydujące znaczenie ma temperatura trunku. Powiada się, że ciepły szampan to zmarnowany szampan. Zawsze należy podawać szampana mocno schłodzonego, o optymalnej temperaturze 6 - 8 ° C – niższa temperatura uniemożliwiłaby prawidłowe wydzielanie się bąbelków. Aby szampan nie zagrzał się podczas konsumpcji, po rozlaniu do kieliszków, butelkę z resztą trunku wstawia się do specjalnych wypełnionych lodem kubełków.
[-------]
Jak otwierać
Wielu osobom sprawia kłopot samo otwarcie butelki z szampanem. Nie jest to żadna tajemna sztuka, pod warunkiem, że trunek ma odpowiednią temperaturę i przed otwarciem nie potrząsamy butelką. Szampan nie powinien strzelać, wybuchać i wylewać się z butelki. Aby elegancko i bez zbędnych sensacji otworzyć szampana wystarczy zdjąć folię z korka, rozkręcić metalowe zabezpieczenie, mocno ująć korek w lewą rękę, w prawej zaś trzymać butelkę i powoli nią obracać w kierunku odwrotnym do ruchu wskazówek zegara. Po trzech, czterech obrotach wykręcimy butelkę spod korka. Szampan nie wystrzeli i nie rozleje się. Co najwyżej lekko stuknie.
W czym podawać
Kieliszki do szampana powinny mieć specyficzny kształt. Na ogół używa się płaskich, szerokich pucharków albo wąskich, wysokich kieliszków na krótkiej nóżce. W smukłych kieliszkach dłużej utrzymuje się aromat trunku i szampan silniej musuje. W ostatnich latach wymyślono kilka drinków z szampana, z których zapewne najpopularniejszymi są Buck's Fizz czyli szampan z sokiem pomarańczowym i Black Velvet - szampan z ciemnym piwem. Tradycjonaliści uważają jednak, że szampan najlepiej smakuje z kawiorem lub świeżymi truskawkami. Statystyki podają, że rocznie wypija się 180 milionów litrów Szampana. [-------]
Zastrzeżona nazwa
Nazwę szampana w oryginalnym brzmieniu “Champagne” może nosić tylko wino wyprodukowane metodą szampańską na terenie Szampanii. Nazwa ta została zastrzeżona dla win z regionu w roku 1911. Wino o takich samych walorach, ale wyprodukowane w innym regionie Francji nazywa się winem musującym — “vin mousseux”.
Mnich odkrywca
Za odkrywcę szampana uważa się Pierre'a Dom Perignon, zakonnika piwnicznego opactwa benedyktynów w Hautvillers. Długoletnie doświadczenia doprowadziły do stworzenia przez niego w 1670 r. “diabelskiego wina”. Produkcję tego pieniącego się wina rozpoczęła firma Moët & Chandon, której winnice znajdują się w Szampanii we Francji.
Przepowiednia Sybilli
Wszystko zaczęło się od proroctwa Sybilli, według którego, w roku tysięcznym miał nastąpić koniec świata. W roku 999, kiedy to papieżem był Sylwester II, Rzym wraz z innymi krajami chrześcijańskiej Europy wpadł w wielkie przerażenie, będące wynikiem obawy nadejścia końca świata. Jednak chwilę po północy, kiedy nic się nie stało, przerażenie i rozpacz przemieniło się w wielką radość. Ludność wybiegła tłumnie na ulice miast, śpiewano i tańczono przy świetle pochodni, zaś papież Sylwester II udzielił po raz pierwszy błogosławieństwa "urbi et orbi", czyli "miastu i światu", które po dziś dzień, każdego pierwszego dnia nowego roku udzielane jest przez kolejnych papieży. Od tej pory, co roku hucznie obchodzony jest Sylwester. W Polsce tradycja zadomowiła się jednak stosunkowo niedawno, bowiem od XIX wieku. Sylwestrowe bale i zabawy należały do rzadkości, a urządzano je jedynie w miastach i to w najbogatszych domach.
www.fit.pl A. Czarnewicz-Kamińska
