Czym właściwie jest zaćma?
Zaćma (nazywana także kataraktą) to choroba oczu, która wiąże się zazwyczaj z postępującym zmętnieniem soczewki – naturalnym procesem starzenia tej części narządu wzroku. Soczewka ludzkiego oka jest zbudowana z białek, które z biegiem czasu tracą swoją przejrzystość, zmieniają kolor na żółty i twardnieją. Doprowadza to do zaburzeń w dotarciu światła do siatkówki sprawiając, że obraz, który do nas trafia jest niewyraźny. To właśnie upośledzenie transmisji światła nazywamy zaćmą. Do pierwszych objawów, które powinny skłonić nas do szybkiej wizyty u specjalisty, należą m.in.: długotrwałe pogorszenie jakości widzenia, trudność w czytaniu, korzystaniu z telefonu komórkowego lub komputera, osłabienie widzenia mimo korzystania z okularów lub słabsze widzenie po zmroku.
- Zaćma nie jest chorobą, która przebiega zawsze według jednego schematu i nie w każdym przypadku związana jest wyłącznie z wiekiem pacjenta. Oczywiście tzw. zaćma starcza, połączona z naturalnymi procesami zachodzącymi w naszym organizmie diagnozowana jest najczęściej, a jej początki możemy zaobserwować już w okolicach 40 roku życia. Może być leczona zarówno farmakologicznie (wczesne wykrycie) lub operacyjnie. Jednak w medycynie wyróżniamy również tzw. zaćmę wrodzoną, która może wystąpić od razu po narodzinach dziecka lub w pierwszych latach jego życia. To bardzo duże ryzyko dla zdrowia niemowląt – ich wzrok jest jeszcze nie do końca rozwinięty, a na tym etapie życia każde, nawet najmniejsze zmiany zwyrodnieniowe, mogą doprowadzić do utraty wzroku. W tym przypadku leczenia następuje natychmiast, zawsze jest to operacja. Ponadto wyróżniamy także tzw. zaćmę wikłającą, która może pojawić się w każdym wieku, a stanowi następstwo innych schorzeń oczu – np. jaskry lub chorób takich jak cukrzyca. Leczenie również polega na wykonaniu operacji - mówi lek. med. Magdalena Hałasa, okulista w Centrum Medycznym Damiana
Na zaćmę szczególnie narażone są osoby, u których zdiagnozowano cukrzycę, astmę oskrzelową, choroby tarczycy czy jaskrę. Ponadto czynnikiem ryzyka są m.in. urazy głowy czy oczu, przyjmowanie leków sterydowych i psychotropowych oraz przebyte operacje, podczas których zastosowano znieczulenie ogólne. Wśród przyczyn zaćmy wrodzonej możemy wyszczególnić m.in.: zakażenie wewnątrzmaciczne czy różyczkę – w pierwszym trymestrze ciąży lub choroby czy schorzenia gałki ocznej u rodziców dziecka.
Jak wygląda leczenie zaćmy?
W wielu przypadkach interwencja chirurgiczna stanowi jedyny sposób na powstrzymanie choroby oraz powrót pacjenta do zdrowia. Leczenie środkami farmakologicznymi jest zazwyczaj możliwe jedynie w przypadku wykrycia tzw. zaćmy starczej w jej wczesnej fazie rozwoju. Wówczas stosuje się leki w postaci kropel, które aplikowane są bezpośrednio do gałek ocznych. Niestety, u większości pacjentów schorzenie diagnozowane jest zbyt późno, i podobnie jak u osób cierpiących na zaćmę wrodzoną lub wikłającą, niezbędna jest wówczas operacja.
- Operacja usunięcia zaćmy składa się z dwóch istotnych etapów. Na początku dokonuje rozdrobienia i usunięcia z torebek soczewki nieprzejrzyste masy soczewkowe. Drugim krokiem jest wprowadzenie nowego, sztucznego implantu – jeżeli pacjent cierpiał wcześniej na wadę wzroku, istnieje możliwość jej redukcji poprzez wybór implantu o odpowiedniej mocy korekcyjnej. Choć wygląda to bardzo czasochłonnie, trwa ono około kilkunastu minut i wykonywana jest w znieczuleniu miejscowym z użyciem kropel. Warto jednak podkreślić, że istnieją przypadki, które uniemożliwiają jej przeprowadzenie. Jeżeli u pacjenta występuje jakakolwiek infekcja oka – zabieg musi zostać przełożony, podobnie jak w przypadku przebytego udaru mózgu, który odracza interwencję chirurgiczną o 6 miesięcy. Natomiast, jeśli osoba chora dodatkowo cierpi na inne dolegliwości związane z narządem wzroku, takie jak: jaskra czy zwyrodnienie plamki żółtej, operacja nie może zostać przeprowadzona - podkreśla lek. med. Magdalena Hałasa, okulista z Centrum Medycznego Damiana
Zaćma to bardzo groźna choroba oczu, która może nieść ze sobą poważne konsekwencje. Dlatego warto na co dzień dbać o nasz wzrok m.in. poprzez ograniczenie (o ile to możliwe) korzystania z urządzeń elektronicznych, regularne wizyty kontrolne u okulisty, odpowiednią dietę, wysypianie się czy aktywność fizyczną. Z wszelkimi niepokojącymi objawami należy zgłosić się do specjalisty.
