Rozszerzanie diety – po pierwsze warzywa, po drugie owoce

Warzywa i owoce są dla niemowlęcia cennym źródłem witamin, niezbędnych dla jego prawidłowego rozwoju. Wprowadzenie tych darów natury do jadłospisu dziecka dla wielu rodziców może być prawdziwym wyzwaniem. Wskazują na to dane uzyskane w badaniu Instytutu Matki i Dziecka – aż 2/3 rodziców w Polsce rozszerza dietę zbyt wcześnie, a zaledwie co drugi wprowadza warzywa i owoce w początkowym okresie rozszerzania diety. Warto pamiętać, że znaczący jest nie tylko moment i kolejność podania nowych produktów, ale także ich jakość i bezpieczeństwo
2018-01-10 00:00
Udostępnij
Rozszerzanie diety – po pierwsze warzywa, po drugie owoce

Kiedy i jak rozpocząć wprowadzanie nowych pokarmów?

Według zaleceń ekspertów rozszerzanie diety powinno nastąpić nie wcześniej niż po ukończeniu
17. tygodniu życia i nie później niż w 26. tygodniu życia niemowlęcia. Nowe pozycje do jadłospisu dziecka należy wprowadzić zaczynając od jednej porcji dziennie, a z upływem czasu stopniowo zwiększać ilość oraz różnorodność podawanych produktów. Pomocny w tym będzie schemat żywienia niemowląt. Ponieważ dzieci mają wrodzoną preferencję smaku słodkiego, łatwiej im zaakceptować smak owoców niż warzyw, dlatego owoce warto wprowadzić do diety malucha w drugiej kolejności, po około dwóch tygodniach od podania pierwszych warzyw. Z badań wynika, że niemowlęta, w przypadku których podczas rozszerzania diety stosowano taką kolejność, w przyszłości jadły warzywa chętniej – w przeciwieństwie do dzieci, które swoją przygodę z nowymi smakami zaczęły od owoców4. Zaakceptowanie smaku warzyw może być z początku trudne, ale wielokrotne (nawet 10-15 razy) ich podawanie przyspieszy moment, gdy dziecko będzie je z chęcią spożywać5. 1000 pierwszych dni życia to kluczowy moment kształtowania się nawyków żywieniowych, przyzwyczajanie dziecka już w 1. roku życia do jedzenia warzyw jest inwestycją na przyszłość.

Cenne i niezastąpione

Zarówno warzywa, jak i owoce są doskonałym źródłem witamin (głównie C, E, K, kwasu foliowego i beta-karotenu), błonnika, przeciwutleniaczy, substancji antyseptycznych oraz składników mineralnych (m.in. potasu, fosforu, magnezu, wapnia, żelaza, cynku, miedzi, manganu). Z tego powodu tak ważna jest ich obecność w menu każdego malucha. Nie tylko na etapie rozszerzania diety warzywa i owoce powinny być nieodłącznym składnikiem codziennego menu. W kolejnych latach życia powinny znaleźć się niemal w każdym posiłku. Są też elementem zbilansowanej diety – kluczowej dla prawidłowego rozwoju, szczególnie w 1000 pierwszych dni życia dziecka. Prawidłowe żywienie na tym etapie ma fundamentalne znaczenie dla zdrowia malucha – teraz i w jego dorosłym życiu. Jeszcze długo po narodzinach, w okresie rozszerzania diety, intensywnie rozwija się mózg, kształtuje układ odpornościowy, dojrzewa układ pokarmowy i programuje się metabolizm. Właśnie dlatego istotne jest nieustanne wspieranie tych procesów poprzez dostarczenie organizmowi potrzebnych mu składników odżywczych.

O czym pamiętać, podając dziecku warzywa i owoce?

W pierwszych latach życia dojrzewający organizm potrzebuje aż od 4 do 8 razy więcej składników pokarmowych niż organizm osoby dorosłej. Dlatego ważne jest, by dziecko nie otrzymywało tych samych produktów, co osoby dorosłe. Potrawy z rodzinnego stołu mogą nie zaspokoić szczególnych potrzeb malucha, m.in. właśnie dlatego, że często są ubogie w warzywa czy owoce. Z badań wynika, że aż 88% dzieci po 1. roku życia nie otrzymuje wystarczająco dużo warzyw w codziennej diecie! Dlatego warto, by dieta obfitowała w to bogate źródło witamin już od początku jej rozszerzania. Jednak podając posiłki uzupełniające dziecku, rodzice powinni pamiętać nie tylko o dostarczeniu mu potrzebnych składników odżywczych, ale także o konsystencji dostosowanej do wieku i umiejętności malucha. Początkowo warzywa i owoce powinny być podawane w postaci gładkiego puree (musów lub przecierów). Warto też zwrócić uwagę na odpowiedni skład, jakość i bezpieczeństwo tego, co maluch otrzyma do jedzenia po raz pierwszy. Należy unikać produktów pochodzących z niepewnych źródeł i pamiętać, że o tym, czy warzywo lub owoc jest odpowiednie dla małego dziecka nie świadczy wygląd czy smak, ale restrykcyjne normy, jakie te surowce muszą spełniać.

Bezpieczeństwo przede wszystkim

Podając pierwsze warzywa i owoce, należy pamiętać, że wiele z nich może zawierać pozostałości szkodliwych substancji, wynikające z zanieczyszczenia środowiska (m.in. metale szkodliwe dla zdrowia), warunków uprawy roślin (toksyny pleśniowe) czy stosowania nawozów (azotany) i środków ochrony roślin (pestycydy). Niemowlęta i małe dzieci są w znacznie większym stopniu narażone na obecność tych zanieczyszczeń w żywności. Poziomy zanieczyszczeń, które nie stanowią ryzyka dla osób dorosłych, dla najmłodszych mogą być bardzo niebezpieczne. Dzieje się tak, gdyż maluchy mają znacznie mniejszą masę ciała, większe wchłanianie z przewodu pokarmowego, szybszy metabolizm, nie w pełni rozwinięte procesy usuwania toksyn z organizmu, a także ze względu na niedojrzały układ odpornościowy, który nie zapewnia skutecznej ochrony przed czynnikami szkodliwymi. Dlatego produkty przeznaczone specjalnie dla najmłodszych, czyli żywność dla niemowląt i małych dzieci, spełniają najwyższe standardy jakości, zgodnie z surowymi wymogami. Polskie i unijne normy bezpieczeństwa dla składników posiłków dla najmłodszych są nawet kilka tysięcy razy bardziej rygorystyczne niż w przypadku żywności przeznaczonej dla dorosłych. Jeżeli rodzice chcą mieć pewność, że podają bezpieczne posiłki odpowiedniej jakości, zawierające różnorodne warzywa i owoce, powinni wybierać żywność przeznaczoną specjalnie dla niemowląt i małych dzieci. Produkty te posiadają oznaczenie wieku na opakowaniu, spełniają surowe normy jakości i bezpieczeństwa, a ponadto ich konsystencja jest dopasowana do potrzeb i umiejętności malucha. Podając je dziecku, rodzic ma pewność, że są w pełni bezpieczne i odpowiednie do wieku ich malucha oraz pochodzą z kontrolowanych upraw czy hodowli.