Wiele osób zastanawia się: jak działają izotoniki, kto powinien je pić i czy są zdrowe? Sprawdźmy najważniejsze informacje.
Izotoniki – czym są i jakie występują ich rodzaje?
Napoje izotoniczne wyróżniają się tym, że ich osmolalność (stężenie cząsteczek) jest zbliżona do płynów ustrojowych człowieka. Dzięki temu składniki odżywcze i woda są wchłaniane wyjątkowo szybko.
Na rynku znajdziemy izotoniki w różnych formach – gotowe napoje w butelkach, proszki do rozpuszczenia czy tabletki musujące. Zawierają zazwyczaj od 4 do 8 g węglowodanów na 100 ml.
Oprócz izotoników dostępne są także inne napoje sportowe:
-
hipotoniki – mają mniejsze stężenie niż płyny ustrojowe (poniżej 4 g węglowodanów/100 ml), dzięki czemu jeszcze szybciej nawadniają,
-
hipertoniki – zawierają wyższe stężenie składników (powyżej 8 g/100 ml) i sprawdzają się przede wszystkim jako źródło energii po wysiłku.
Co zawierają izotoniki i jak działają?
Podstawą napojów izotonicznych jest woda. Uzupełniają ją węglowodany (glukoza, fruktoza, sacharoza, maltodekstryna) oraz elektrolity – głównie sód i potas. Często znajdziemy w nich także magnez, wapń i witaminy z grupy B czy C.
Dzięki temu izotoniki:
-
nawadniają szybciej niż zwykła woda,
-
dostarczają energii mięśniom podczas wysiłku,
-
uzupełniają utracone wraz z potem minerały.
Elektrolity w napojach izotonicznych
Elektrolity to jony odpowiedzialne m.in. za prawidłową pracę mięśni, serca i układu nerwowego. Wraz z potem tracimy sód, potas, magnez czy wapń – dlatego tak ważne jest ich uzupełnianie. Izotoniki dostarczają je w łatwo przyswajalnej formie, zapobiegając odwodnieniu i skurczom mięśni.
Izotoniki a napoje energetyczne – czym się różnią?
Izotoniki często mylone są z energetykami. Tymczasem to zupełnie różne produkty.
-
Energetyki zawierają kofeinę, taurynę czy guaranę, których zadaniem jest pobudzenie i poprawa koncentracji. Mają jednak sporo cukru i mogą powodować odwodnienie, bezsenność czy kołatanie serca.
-
Izotoniki skupiają się na nawodnieniu i dostarczeniu składników mineralnych – nie pobudzają, ale wspierają organizm podczas aktywności fizycznej.
Czy izotoniki są zdrowe?
Dla osób trenujących intensywnie przez dłużej niż godzinę – jak najbardziej tak. Pomagają one utrzymać wydolność i szybciej się regenerować.
Jeśli jednak ćwiczenia są lekkie lub krótkie, lepiej sięgnąć po zwykłą wodę. Warto też pamiętać, że izotoniki dostarczają kalorii, dlatego osoby odchudzające się powinny uwzględniać je w swoim bilansie energetycznym.
Kiedy sięgać po izotoniki?
-
podczas długotrwałego wysiłku (np. biegi długodystansowe, intensywne treningi),
-
po treningu – w celu szybszej regeneracji,
-
w sytuacjach, gdy organizm traci dużo płynów i elektrolitów (upały, sporty wytrzymałościowe).
Jak wybrać dobry napój izotoniczny?
Kupując izotonik w sklepie lub aptece, warto zwrócić uwagę na jego skład. Najlepsze napoje powinny zawierać wodę, elektrolity (sód, potas, magnez, wapń) oraz umiarkowaną ilość węglowodanów. Lepiej unikać produktów z nadmiarem barwników czy sztucznych aromatów.
Domowy izotonik – prosty przepis
Izotonik można przygotować samodzielnie w kilka minut. To rozwiązanie tańsze i pozbawione sztucznych dodatków.
Składniki:
-
1 litr wody,
-
¼ łyżeczki soli,
-
3 łyżki miodu,
-
sok z 1 cytryny,
-
opcjonalnie świeże zioła dla smaku.
Przygotowanie: Wszystkie składniki dokładnie wymieszaj i gotowe! Taki domowy napój doskonale sprawdzi się w trakcie treningu czy w upalny dzień.
