Nic dziwnego, że inwestorzy i użytkownicy czują się zagubieni i także nie do końca wiedzą, czym różnią się od siebie poszczególne urządzenia i dlaczego, na przykład, łaźnia nie może być sauną parową. Poniżej zebrałem objaśnienia rozwiewające te wątpliwości.
|
Fot. Wandex |
Hasło „sauna” bywa powszechnie używane do opisania wszelkiego rodzaju kabin czy kapsuł oddziałujących na organizm podwyższoną temperaturą. Najczęściej mylone są ze sobą sauna i łaźnia parowa. Należy jednak wiedzieć, że w tradycyjnej saunie nie ma pary wodnej użytkowej, ze względu na wysoką temperaturę około 85–95°C. Natomiast para wodna o dobranej gęstości i wysokiej wilgotności względnej (do 100%) jest stosowana do zabiegów w łaźni parowej, w której panuje niższa temperatura około 50°C. Ponadto sauna, która wywodzi się ze Skandynawii, budowana jest z drewna, łaźnia parowa należy do kręgu kultury środziemnomorskiej i jej wystrój jest wykonany z kamienia, ceramiki lub współcześnie także ze wzmocnionego akrylu.
Oba urządzenia różnią się od siebie pod względem technicznym, inna jest w nich także technologia kąpieli w zakresie temperatury, wilgotności i czasu seansu. W mediach, reklamach, a nawet hasłach encyklopedycznych pojawiają się natomiast hasła, które sugerują, że istnieje, na przykład: sauna standardowa, sauna sucha, sauna mokra, sauna parowa, sauna fińska, sauna aroma itp. W rzeczywistości chodzi w tych określeniach o jedno i to samo urządzenie pod nazwą „sauna”. Różny może być jednak sposób korzystania z kąpieli w saunie. Wykorzystując wodę, aromaty, zioła itd. zmieniamy podstawowe parametry klimatu i, co za tym idzie, zabiegu.
Sauna – jest to urządzenie o wystroju wnętrza najczęściej z drewna iglastego, wyposażone w bezpieczny piec elektryczny lub inny (np. opalany drewnem), z kamieniami oraz odpowiednią wentylacją, w którym podczas kąpieli saunowej działają na organizm naprzemiennie ciepło i zimno. Wewnątrz umieszczone są na dwóch lub – w saunach do użytku publicznego – na trzech kondygnacjach wygodne ławy o długości co najmniej 2 metrów na przynajmniej jednym boku kabiny, umożliwiające leżenie podczas zabiegu. Z każdym stopniem rośnie temperatura oddziałująca na organizm: od 40-50°C na dolnej ławie do 100-110°C na najwyższej. Wysoka temperatura sauny 85-100°C pobudza organizm do rozszerzania naczyń krwionośnych skóry i do silnych potów. Ciepło powoduje relaks mięśni i odprężenie psychiczne. Chłodzenie ciała daje poczucie świeżości i podnosi odporność organizmu. Intensywne pocenie i schładzanie prowadzi do gruntownego oczyszczenia skóry.
Należy wspomnieć, że występują różne odmiany urządzeń do kąpieli saunowych, budowane na bazie tradycyjnej „sauny” i dzielimy je pod względem temperatury na sauny wysokotemperaturowe (85-110°C przy wilgotności względnej 3-12%) i niskotemperaturowe (poniżej 75°C przy podwyższonej wilgotności do 55%). Zwiększenie wilgotności powietrza uzyskujemy na chwilę, polewając wodą kamienie znajdujące się w piecu standardowej sauny. Stałą wilgotność względną możemy natomiast ustawić za pomocą dodatkowego urządzenia, jakim jest wytwornica – generator pary. Istnieją także dwufunkcyjne piece do sauny wytwarzające jednocześnie parę wodną. W saunach do użytku publicznego są one zawsze wyposażone w zewnętrzny sterownik. Podczas kąpieli niskotemperaturowej można stosować również inhalacje aromatyczne i ziołowe.
[-------]
Łaźnia parowa – jest to urządzenie o działaniu zbliżonym do niskotemperaturowej sauny, ale z wysoką wilgotnością względną powietrza. Profesjonalna łaźnia jest zawsze budowana jako kabina wolnostojąca. W wystroju wnętrza stosuje się wzmocniony gładki akryl albo ceramikę, także kamień ułożony na odpowiednim podłożu. Wyposażona jest wyłącznie w generator (wytwornicę) pary wodnej – wspomagany koniecznie dopływem świeżego powietrza. Generator instaluje się na zewnątrz (obok) kabiny łaźni. Wewnątrz łaźni panuje niska temperatura 43- 48°C i wysoka wilgotność względna do 100%. Gorąca para szczególnie dobrze oddziałuje przy chorobach dróg oddechowych i dolegliwościach reumatycznych. Wilgotne ciepło kąpieli parowej korzystnie wpływa na wygląd skóry, poprawia w niej krążenie krwi, oczyszcza i odżywia.
Na bazie „łaźni parowej” buduje się obecnie urządzenia, które są chętnie stosowane jako wyposażenie ośrodków wellness, odnowy biologicznej i SPA. Charakterystyczne są dla nich różne łagodniejsze parametry klimatyczne w zakresie temperatury poniżej 42°C i wilgotności względnej poniżej 72%. Są to, na przykład, łaźnia Caldarium, łaźnia parowo-błotna, grota solankowa z inhalacjami w środowisku medycznej solanki itp.
Ryszard Sztylka
UniBioKomfort – Klafs Warszawa
|
Jak korzystać z sauny? Etap 1 - Przygotowanie (10-15 minut) Przed wejściem do sauny należy umyć ciało i dokładnie osuszyć. Osoby z „zimnymi” stopami powinny je ogrzać ciepłą wodą. Do sauny wchodzi się nago (lub w luźnym stroju), zabieramy ze sobą ręcznik o długości 150-200 cm. Etap 2 – Pierwsze przegrzanie (8-15 minut) Najlepiej rozpocząć od najniższej ławy, położyć się lub usiąść z ugiętymi nogami na ręczniku (nie powinien on zajmować zbyt dużej powierzchni, aby nie ograniczać cyrkulacji ciepłego powietrza). Następnie wchodzimy wyżej i kontynuujemy ogrzewanie. Etap 3 – Ochłodzenie (do 12 minut) Im wyższa temperatura panuje w saunie, tym krócej w niej przebywamy i dłużej ochładzamy organizm. Etap ten dobrze jest rozpocząć od zimnej, ale suchej kąpieli, np. wyjścia na powietrze (dodatkowo dotleniamy organizm, gdyż zawartość powietrza w saunie ze względu na jej temperaturę i szybkie pobieranie tlenu spada). Po kilku minutach „wietrzenia” należy poddać się zimnej wilgotnej kąpieli (10-30ºC): wziąć prysznic, polać się strumieniem wody lub zanurzyć – wszystkie czynności wykonujemy od kończyn w kierunku serca. Etap ten jest największym obciążeniem dla organizmu. Etap 4 – Drugie przegrzanie (10-15 minut) Wchodzimy do sauny, możemy teraz zająć drugą lub trzecią ławę i powtarzamy wyżej opisane czynności. Etap 5 - Dodatkowe zabiegi Po kąpieli saunowej możemy skorzystać z zabiegów, takich jak solarium, masaż, szczotkowanie, chłosta witkami brzozowymi (15-30 minut) Po zabiegu należy bezwzględnie wypocząć, popijając wodę mineralną, herbaty ziołowe lub soki warzywne. Wskazania do korzystania z sauny Bolesne napięcia mięśni, przewlekłe reumatyczne zapalenie stawów, zesztywniające zapalenie stawów kręgosłupa, przewlekłe zapalenie i nieżyt oskrzeli, astma oskrzelowa, niskie ciśnienie krwi, zaburzenia przemiany materii, dolegliwości okresu klimakterycznego, zaburzenia miesiączkowania, jako środek hartujący przy zmniejszonej odporności na infekcje i przeziębienia, w odnowie biologicznej (sportowcy). Bezwzględne przeciwwskazania Ostre stany reumatyczne, nowotwory, ostre infekcje i stany astmy, niewydolność serca i krążeniowa, niewydolność wieńcowa, nadciśnienie, zakrzepowe zapalenie żył, epilepsja, klaustrofobia. Krzysztof Wójcik Krakowska Wyższa Szkoła Promocji Zdrowia |
Body Life
www.fit.pl
