1. TRENING OBWODOWY
Tę formę treningu stosuje się u początkowych kulturystów, u zaawansowanych w okresie przygotowania ogólnego w rocznym cyklu treningowym i jako rozgrzewkę przed treningiem - a więc można stosować ją na codzień, z różnym oczywiście natężeniem i odpowiednim wyborem ćwiczeń. Trening obwodowy przyczynia się do osiągnięcia dużej wytrzymałości siłowej, przez doskonalenie układu krążenia i oddychania, nie wpływając ujemnie na rozwój szybkości i koordynacji ruchowej. Stosowany jest przez przedstawicieli wielu dyscyplin sportowych. Ogólne zasady treningu obwodowego przedstawiają się następująco:
- ustawiamy 8-12 stacji do ćwiczeń
- ćwiczenia powinny być opanowane technicznie
- obciążenie lub ilość ruchów powinna wynosić 50% możliwości ćwiczącego (np. rekord w przysiadzie wynosi 100 kg
- ćwiczymy na 50 kg, podciągamy się na drążku 20 razy, stosujemy 10 pociągnięć)
- nie stosujemy przerw między ćwiczeniami
- obwód pokonujemy w takim czasie aby nie doprowadzić do wyczerpania
- po stwierdzeniu poprawy kondycji skracamy czas albo zwiększamy obciążenie.
Czas wykonania jednego ćwiczenia nie powinien przekraczać jednej minuty, a ilość powtórzeń średnio 15 razy. Możliwość wariantów w ustawieniu stacji jest bardzo duża, zależy od tego jakie grupy mięśniowe chcemy ćwiczyć i w jaki sposób, a praktycznie zależy od ilości posiadanego sprzętu i inwencji ćwiczących. Obwód taki można również wytyczyć w terenie. Na przykład może wyglądać tak:
1. ,,Francuskie wyciskanie" kamienia zza głowy.
2. Uginanie przedramion z kamieniem trzymanym oburącz.
3. Skłony tułowia o prostych plecach i belką na karku.
4. Skręty tułowia z belką na karku.
5. Podciąganie się na gałęzi.
6. Rzut kamieniem w tył przez głowę.
7. Rzut oburącz kamieniem zza głowy.
8. Przysiady z wyskokami z belką na karku.
Odległość między stacjami pokonujemy truchtem. Na hali sportowej możemy wykorzystać posiadany sprzęt - hantle, sztangielki, sztangę, sztangę na stojakach, drabinki, materace, itp. ustawiając stacje na poszczególne grupy mięśniowe. Najdogodniej jest wykonywać trening obwodowy wykorzystując wielostanowiskowy atlas. Zalecamy wykonywać na treningu do 3 obwodów ustawionych stacji.
Nie pomijajcie w treningu tej metody. Tylko ten sposób ćwiczeń daje żelazną kondycję, która pozwoli wam wytrzymać nawet najcięższy trening z obciążeniem. Stosowanie samej metody kulturystycznej i ciężko atletycznej nie wzmacnia serca i płuc, doprowadza do utraty wytrzymałości ogólnej. Jak z tego widać, trening obwodowy, który możemy kształtować według potrzeb (liczba stacji, obwodów, obciążenia, przerwy wypoczynkowe, itd.), daje rozliczne korzyści, nie tylko typowo kulturystyczne, dla sylwetki, ale również dla ogólnej sprawności i kondycji fizycznej. A o to przykład jak na organizm ćwiczącego wpływa zmiana niektórych parametrów obwodu:
- wzrost ciężaru - wzrost siły
- wzrost liczby powtórzeń - wzrost wytrzymałości mięśniowej
- większe tempo ćwiczeń - wzrost siły eksplozywnej
- podwyższenie tempa - wzrost wytrzymałości. sercowo-mięśniowej
- więcej wysiłków maksymalnych - większa siła i wytrzymałość
- zwiększenie napięcia mięśni - wzrost siły i mocy
2. METODA KULTURYSTYCZNA (body building)
Jest to metoda kształtowania ciała stosowana powszechnie przez kulturystów. Porcja treningowa składa się z 8-10 ćwiczeń, wybranych z zasobu ćwiczeń na poszczególne grupy mięśniowe, na których nam najbardziej zależy. Obciążenie zasadnicze dobiera się takie, aby trenujący mógł wykonać 8-10 powtórzeń ćwiczenia w jednej serii. Przerwa między seriami zależy od poziomu kondycji i wynosi średnio 2-3 minuty. Ustalony zestaw ćwiczeń przerabiamy w niezmienionej postaci przez pierwszy miesiąc w jednej serii. Po miesiącu, gdy wyraźnie wzrośnie siła i wytrzymałość, musimy zwiększyć natężenie treningu, aby mięśnie nie przestały reagować na jednostajny dopływ bodźców. W jaki sposób zwiększać intensywność, macie państwo wskazówki na wcześniejszych stronach tego opracowania. Dla przypomnienia, jeśli zależy na sile - zwiększamy ciężar, jeśli na wytrzymałości — zwiększamy ilość serii i skracamy przerwy, jeśli chcemy ukształtować na wyższym poziomie obie cechy — zmieniamy wszystko na raz. Przy stosowaniu tej metody wzrastają obwody mięśni, zwiększa się ich tonus (twardnieją), poprawia się siła i w mniejszym stopniu wytrzymałość. Stan układu krążenia i oddychania pozostaje w zasadzie bez zmian.
3. METODA CIĘŻKO ATLETYCZNA (progresji)
Jest to metoda maksymalnych obciążeń. Jest stosowana przez ciężarowców, i ponieważ szybko doprowadza do rozwoju siły, mając mniejszy wpływ na przyrost masy, co jest istotne ze względu na utrzymanie swego limitu wagowego. Również chętnie metoda ta jest stosowana przez kulturystów, szczególnie przy wyciskaniu w leżeniu i w przysiadach. Ciężarem wyjściowym do treningu jest ciężar stanowiący 40% maksymalnego, który podnosi się 3-5 razy w 2-3 seriach i traktuje jako rozgrzewkę specjalną. Następnie ciężar zwiększa się do 60% CM i próbuje się wykonać trzy ruchy w jednej serii. Tyle samo podnosi się ciężar 70% CM, 80% oraz 90% CM. Na ciężarze 95% staramy się wykonać jedno podejście unosząc go 2 razy i na ciężarze maksymalnym jedno podejście. Schemat ten ulega modyfikacji w wypadku, gdy nie planujemy podejścia do ciężaru maksymalnego (powinno się to robić nie częściej niż co 2 tygodnie), wtedy przedostatnie podejście wykonuje się w paru seriach a potem obniża się ciężar, uwzględniając poziom zmęczenia i jeszcze wykonuje się dwie serie. Te ostatnie podejścia są najcenniejsze, wymagają bowiem pełnej mobilizacji i są największym bodźcem dla mięśni. Tempo wykonywania ćwiczeń zależy od ciężaru — przy 90-95% CM będzie wolne, przy 80% średnie, przy 70% szybkie. Średni ciężar treningowy jest większy niż przy metodzie kulturystycznej. W procesie treningu stosuje się wszystkie trzytempa, zmieniające się w miarę progresji ciężaru. Ilość powtórzeń w serii nie powinna przekraczać 5, a ilość ćwiczeń na treningu do 8.
4. METODA IZOMETRYCZNA
Istota metody izometrycznej polega na napinaniu mięśni w warunkach uniemożliwiających ich skurcz. Najprostszy przykład takiego ćwiczenia to mocne zaciśnięcie pięści. Jest to izometryczne ćwiczenie mięśni przedramienia. Maksymalne napięcie powinno trwać 5-6 sekund. Każde ćwiczenie powinno być powtarzane w tych samych ustawieniach kątowych w stawach dwukrotnie, z około 10 sekundową przerwą między powtórzeniami. Wskazane jest wykonywanie tych samych ćwiczeń w różnych ustawieniach kątowych. Czas przerwy między poszczególnymi ćwiczeniami — od 30 sęk. do 3 min. Liczba ćwiczeń do 10. Najważniejsze zalety metody izometrycznej to możliwość ćwiczenia w najprostszych warunkach, na najprostszym sprzęcie lub bez sprzętu, krótki czas ćwiczeń dzięki dużej intensywności, możliwość działania na dowolny mięsień w wybranym ustawieniu kątowym, szybki przyrost siły i masy mięśniowej. Metoda ta ma jednak i wady - powoduje duży ucisk na naczynia krwionośne aż do całkowitego zatrzymania obiegu krwi, powoduje szybkie męczenie się poprzez wytwarzanie dużej ilości kwasu mlekowego, nie kształtuje zdolności motorycznych. Nie powinniście zatem przesadzać w jej stosowaniu, a raczej traktować ją jako środek uzupełniający trening dynamiczny.
5. METODA MIESZANA TRENINGU SIŁOWEGO
W celu uniknięcia opisanych powyżej zastrzeżeń do metody izometrycznej, stosuje się metodę mieszaną. Polega ona na wykonywaniu ćwiczenia z przystankami. Np. wyciskając sztangę w leżeniu ruch zatrzymuje się trzy razy. Podobnie można ćwiczyć podciąganie na drążku. Zmusza to mięśnie do bardzo intensywnej pracy przez konieczność pokonywania bezwładności sztangi czy ciała. Zmusza ona mięśnie do ciągłego napięcia a połączenie ruchu dynamicznego (unoszenie sztangi) z izometryczną formą ćwiczeń (zatrzymanie w trakcie ruchu) daje bardzo szybki przyrost masy mięśniowej. Przedstawiłem Państwu kilka podstawowych metod treningowych. Mogą one z jednakową korzyścią służyć zarówno kulturystom początkującym jak i zaawansowanym. Należy jednak pamiętać, że trening początkującego kulturysty będzie znacznie mniej intensywny od zawodnika zaawansowanego, poza tym będzie bardziej wszechstronny i ogólny.
