Dieta niskowęglowodanowa vs. dieta niskotłuszczowa: Która jest lepsza dla zdrowia?

Wiele osób, które chcą schudnąć lub poprawić swoje zdrowie, zastanawia się, jaki rodzaj diety jest najlepszy dla nich. Czy lepiej ograniczyć spożycie węglowodanów, czy tłuszczów? Czy obie diety mają podobne efekty, czy różnią się znacząco? W tym artykule postaramy się odpowiedzieć na te pytania, porównując zalety i wady diety niskowęglowodanowej i niskotłuszczowej.
Aleksandra Załęska
2024-02-06 11:15
Udostępnij
Dieta niskowęglowodanowa vs. dieta niskotłuszczowa: Która jest lepsza dla zdrowia?

Co to są diety niskowęglowodanowa i niskotłuszczowa?

Dieta niskowęglowodanowa to taka, która ogranicza spożycie węglowodanów, czyli związków organicznych, które są głównym źródłem energii dla organizmu. Węglowodany występują w różnych produktach spożywczych, takich jak zboża, pieczywo, makaron, ryż, ziemniaki, owoce, warzywa, słodycze, napoje słodzone, itp. Dieta niskowęglowodanowa może mieć różny stopień restrykcyjności, w zależności od tego, ile gramów węglowodanów można spożywać dziennie. Niektóre z najpopularniejszych diet niskowęglowodanowych to:

  • Dieta ketogeniczna – bardzo niska zawartość węglowodanów (20-50 g dziennie lub mniej niż 10% kalorii), wysoka zawartość tłuszczów (70-80% kalorii) i umiarkowana zawartość białek (15-25% kalorii). Celem tej diety jest wywołanie stanu ketozy, w którym organizm spala tłuszcz zamiast węglowodanów jako główne paliwo.
  • Dieta Atkinsa – niska zawartość węglowodanów (20-100 g dziennie lub 5-40% kalorii), wysoka zawartość tłuszczów (40-60% kalorii) i białek (25-35% kalorii). Ta dieta składa się z czterech faz, w których stopniowo zwiększa się ilość dozwolonych węglowodanów.
  • Dieta South Beach – umiarkowana zawartość węglowodanów (50-150 g dziennie lub 20-50% kalorii), umiarkowana zawartość tłuszczów (25-35% kalorii) i białek (25-35% kalorii). Ta dieta również dzieli się na trzy fazy, w których wprowadza się różne rodzaje węglowodanów o niskim indeksie glikemicznym.

Dieta niskotłuszczowa to taka, która ogranicza spożycie tłuszczów, czyli związków organicznych, które są jednym ze źródeł energii dla organizmu, a także pełnią wiele innych funkcji, takich jak budowa błon komórkowych, transport witamin rozpuszczalnych w tłuszczach, produkcja hormonów, itp. Tłuszcze występują w różnych produktach spożywczych, takich jak oleje, masło, smalec, śmietana, ser, mięso, ryby, orzechy, nasiona, awokado, itp. Dieta niskotłuszczowa polega na ograniczeniu spożycia tłuszczów do mniej niż 30% całkowitej ilości kalorii. Niektóre z najpopularniejszych diet niskotłuszczowych to:

  • Dieta Ornisha – bardzo niska zawartość tłuszczów (10% kalorii), wysoka zawartość węglowodanów (70% kalorii) i białek (20% kalorii). Ta dieta zakłada spożywanie głównie produktów roślinnych, takich jak owoce, warzywa, zboża, rośliny strączkowe, a także niskotłuszczowych produktów mlecznych i białka jaj. Mięso, ryby, jajka, oleje i orzechy są zabronione lub mocno ograniczone.
  • Dieta TLC (Therapeutic Lifestyle Changes) – niska zawartość tłuszczów (25-35% kalorii), umiarkowana zawartość węglowodanów (50-60% kalorii) i białek (15-20% kalorii). Ta dieta ma na celu obniżenie poziomu cholesterolu i ryzyka chorób sercowo-naczyniowych. Zaleca się spożywanie głównie produktów pełnoziarnistych, owoców, warzyw, roślin strączkowych, chudego mięsa, ryb, drobiu bez skóry, niskotłuszczowych produktów mlecznych i orzechów. Ogranicza się spożycie tłuszczów nasyconych, cholesterolu, soli i cukru.
  • Dieta DASH (Dietary Approaches to Stop Hypertension) – niska zawartość tłuszczów (27% kalorii), wysoka zawartość węglowodanów (55% kalorii) i umiarkowana zawartość białek (18% kalorii). Ta dieta ma na celu obniżenie ciśnienia krwi i ryzyka chorób sercowo-naczyniowych. Polega na spożywaniu dużych ilości warzyw, owoców, produktów pełnoziarnistych, roślin strączkowych, niskotłuszczowych produktów mlecznych, chudego mięsa, ryb, drobiu i orzechów. Ogranicza się spożycie tłuszczów nasyconych, cholesterolu, soli i słodyczy.

Jakie są zalety i wady diety niskowęglowodanowej i niskotłuszczowej?

Obie diety mają swoje zalety i wady, które należy wziąć pod uwagę przed podjęciem decyzji, która z nich jest lepsza dla zdrowia. Oto niektóre z nich:

Dieta niskowęglowodanowa

Zalety:

  • Może przyczynić się do szybszej i większej utraty wagi, zwłaszcza w pierwszych tygodniach diety, ponieważ organizm traci dużo wody związanej z glikogenem, czyli zapasową formą węglowodanów.
  • Może poprawić kontrolę poziomu cukru we krwi, zwłaszcza u osób z cukrzycą typu 2, ponieważ ogranicza spożycie węglowodanów, które podnoszą poziom glukozy w organizmie.
  • Może obniżyć poziom trójglicerydów, czyli tłuszczów krążących we krwi, które są związane z ryzykiem chorób sercowo-naczyniowych.
  • Może zwiększyć poziom HDL, czyli „dobrego” cholesterolu, który pomaga usuwać nadmiar cholesterolu z tkanek i zapobiegać jego odkładaniu się w naczyniach krwionośnych.
  • Może zmniejszyć apetyt i uczucie głodu, ponieważ białko i tłuszcz są bardziej sycące niż węglowodany, a także ponieważ dieta niskowęglowodanowa wpływa na poziom hormonów regulujących głód, takich jak leptyna i grelina.

Wady:

  • Może być trudna do utrzymania na dłuższą metę, ponieważ wymaga rezygnacji z wielu ulubionych produktów spożywczych, takich jak chleb, makaron, ryż, ziemniaki, owoce, słodycze, itp. Może to prowadzić do znużenia, frustracji i podjadania. Ponadto, dieta niskowęglowodanowa może być niebezpieczna dla osób z chorobami nerek, wątroby, serca, tarczycy, a także dla kobiet w ciąży i karmiących.
  • Może zaburzać gospodarkę hormonalną, ponieważ węglowodany są niezbędne do produkcji i działania wielu hormonów, takich jak: insulina, glukagon, leptyna, grelina, tyroksyna, estrogen, progesteron, testosteron, kortyzol, melatonina, serotonina, itp. Nieprawidłowy poziom tych hormonów może wpływać na nasz metabolizm, apetyt, płodność, nastrój, sen, stres, libido, itp .
  • Dieta niskotłuszczowa

    Zalety:

  • Może przyczynić się do utraty wagi, ponieważ tłuszcze są najbardziej kalorycznym składnikiem odżywczym, a ich ograniczenie zmniejsza całkowite spożycie energii. Jednak efekt ten może być krótkotrwały, ponieważ dieta niskotłuszczowa może zwiększać apetyt i spożycie węglowodanów, co może hamować spalanie tłuszczu .
  • Może obniżyć poziom LDL, czyli „złego” cholesterolu, który jest związany z ryzykiem chorób sercowo-naczyniowych, takich jak miażdżyca, zawał, udar, itp. Jednak efekt ten może być zależny od rodzaju i jakości tłuszczów, które są ograniczane lub zastępowane w diecie. Niektóre tłuszcze, takie jak nienasycone kwasy tłuszczowe omega-3 i omega-6, mogą mieć korzystny wpływ na profil lipidowy i zdrowie serca .
  • Może poprawić stan skóry, włosów i paznokci, ponieważ tłuszcze są często źródłem toksyn, które mogą powodować trądzik, łojotok, łupież, wypadanie włosów, łamanie paznokci, itp. Ograniczenie spożycia tłuszczów może pomóc oczyścić organizm z nadmiaru substancji szkodliwych i poprawić wygląd i kondycję skóry, włosów i paznokci.
  • Wady:

  • Może być trudna do utrzymania na dłuższą metę, ponieważ wymaga rezygnacji z wielu smacznych i pożywnych produktów spożywczych, takich jak oleje, masło, śmietana, ser, mięso, ryby, orzechy, awokado, itp. Może to prowadzić do znużenia, frustracji i podjadania. Ponadto, dieta niskotłuszczowa może być niebezpieczna dla osób z chorobami trzustki, woreczka żółciowego, jelit, a także dla kobiet w ciąży i karmiących.
  • Może powodować niepożądane skutki uboczne, takie jak: bóle głowy, nudności, biegunka, zaparcia, złe samopoczucie, zmęczenie, drażliwość, zaburzenia snu, niedobory witamin i minerałów, utrata masy mięśniowej, spadek wydolności fizycznej i umysłowej, itp .
  • Może zaburzać równowagę mikrobioty jelitowej, podobnie jak dieta niskowęglowodanowa, ponieważ tłuszcze są niezbędne do prawidłowego funkcjonowania i rozwoju niektórych bakterii korzystnych, które chronią nas przed infekcjami, stanami zapalnymi, alergiami, otyłością i innymi chorobami .
  • Może zaburzać gospodarkę hormonalną, podobnie jak dieta niskowęglowodanowa, ponieważ tłuszcze są niezbędne do produkcji i działania wielu hormonów, zwłaszcza tych płciowych, które wpływają na naszą płodność, nastrój, sen, stres, libido, itp .

Dieta niskowęglowodanowa i niskotłuszczowa mają swoje zalety i wady, które należy wziąć pod uwagę przed podjęciem decyzji, która z nich jest lepsza dla zdrowia. Nie ma jednoznacznej odpowiedzi na to pytanie, ponieważ każda osoba jest inna i ma inne potrzeby, cele, preferencje i ograniczenia. Najważniejsze jest, aby wybrać dietę, która jest odpowiednio zbilansowana, dostarcza wszystkich niezbędnych składników odżywczych, jest zgodna z naszym stylem życia i nie powoduje negatywnych skutków ubocznych. Ponadto, warto pamiętać, że dieta to nie wszystko i aby poprawić swoje zdrowie i sylwetkę, należy również zadbać o aktywność fizyczną, sen, relaks, nawodnienie i pozytywne nastawienie.Może zaburzać równowagę mikrobioty jelitowej, czyli zespołu bakterii i innych mikroorganizmów, które zamieszkują nasz przewód pokarmowy i pełnią wiele ważnych funkcji dla naszego zdrowia. Dieta niskowęglowodanowa może zmniejszać różnorodność i liczebność bakterii korzystnych, a zwiększać bakterii szkodliwych, co może prowadzić do stanów zapalnych, nietolerancji pokarmowych, osłabienia odporności, depresji, otyłości i innych chorób .

Może powodować niepożądane skutki uboczne, takie jak: bóle głowy, nudności, zaparcia, biegunka, złe samopoczucie, zmęczenie, drażliwość, zaburzenia snu, odwodnienie, kamienie nerkowe, kwasica ketonowa, utrata masy mięśniowej, spadek wydolności fizycznej i umysłowej, itp .