Fundacja ClientEarth apeluje do rządów o poparcie ambitnych przepisów mających na celu walkę ze smogiem. Zgodnie z Agnieszką Warso-Buchanan, prawniczką z Fundacji ClientEarth, zmieniona dyrektywa dostosuje normy jakości powietrza do rekomendacji WHO, lekarzy i epidemiologów oraz wprowadzi skuteczne ramy prawne umożliwiające szybkie wdrożenie nowych norm.
Projekt przewiduje dostosowanie przepisów do najnowszej wiedzy naukowej, zwiększenie norm jakości powietrza do standardów WHO, oraz umożliwienie obywatelom UE współdecydowania o strategiach redukcji smogu. Ponadto, dyrektywa przewiduje prawo obywateli do zaskarżania decyzji związanych z ochroną powietrza oraz możliwość uzyskiwania odszkodowań przez osoby dotknięte chorobami związanymi z zanieczyszczonym powietrzem.
Mimo że możliwość dochodzenia odszkodowań może być trudna do udowodnienia, zapisy te stanowią istotną zmianę, szczególnie dla krajów, które borykają się z problemem zanieczyszczenia powietrza. W Polsce, gdzie ponad 2 mln osób choruje na astmę, zanieczyszczone powietrze ma realny wpływ na zdrowie publiczne, przyczyniając się do licznych schorzeń układu oddechowego i krążenia.
Warto zauważyć, że opóźnienie wprowadzenia nowych norm może skutkować negatywnymi konsekwencjami zdrowotnymi. Według badań opublikowanych w "International Journal of Public Health", przesunięcie terminu o 10 lat wejścia w życie nowych norm w Polsce mogłoby skutkować przedwczesną śmiercią 87 tys. osób, a w całej UE nawet 300 tys.
Zanieczyszczenie powietrza to również znaczne koszty ekonomiczne. Szkody zdrowotne w krajach Europy Zachodniej i Centralnej, spowodowane zanieczyszczeniem powietrza, oszacowano na około 980 mld euro w 2020 roku, odpowiadające od 1 do 14 proc. PKB w poszczególnych krajach. W Polsce ta liczba wynosi 10 proc. PKB.
Ostateczne przyjęcie zmienionej dyrektywy będzie wymagało formalnego zatwierdzenia przez Parlament Europejski i Radę UE, po czym wejdzie ona w życie 20 dni po opublikowaniu w Dzienniku Urzędowym UE. Zmiany te mają na celu poprawę jakości powietrza w UE i ochronę zdrowia obywateli przed szkodliwymi skutkami zanieczyszczenia powietrza.
