Mikroskładniki, takie jak witaminy i minerały, pełnią kluczową rolę w procesach metabolicznych, produkcji energii i regulacji układu nerwowego. Ich zapotrzebowanie rośnie w sytuacjach stresowych, przy zwiększonym wysiłku fizycznym i psychicznym oraz w okresach zaburzonego snu. Święta, mimo że kojarzą się z odpoczynkiem, często łączą w sobie wszystkie te czynniki. Długie przygotowania, napięcie emocjonalne, zmiany godzin posiłków i snu oraz większe spożycie alkoholu powodują, że organizm zużywa więcej zasobów, jednocześnie otrzymując mniej wartościowych składników odżywczych.
Jednym z najczęściej obserwowanych niedoborów w okresie zimowym jest niedobór magnezu. Pierwiastek ten uczestniczy w setkach reakcji enzymatycznych, odpowiada za prawidłową pracę mięśni i układu nerwowego oraz wpływa na jakość snu. Stres i spożycie alkoholu nasilają jego wydalanie z organizmu, co może prowadzić do uczucia zmęczenia, rozdrażnienia i trudności z regeneracją. Objawy te często nasilają się właśnie po świątecznym okresie.
Istotną rolę odgrywają również witaminy z grupy B, które są niezbędne do prawidłowego funkcjonowania układu nerwowego i przemian energetycznych. Dieta świąteczna, bogata w produkty wysokoprzetworzone i cukier, a uboższa w pełnoziarniste produkty, warzywa i rośliny strączkowe, sprzyja ich niedoborom. Skutkiem może być uczucie „mgły mózgowej”, spadek koncentracji i obniżona tolerancja na stres.
Zimą częściej obserwuje się także niski poziom witaminy D, który może być dodatkowo pogłębiony w okresie świątecznym przez mniejszą ekspozycję na światło dzienne. Witamina D wpływa nie tylko na układ kostny, lecz także na odporność i funkcjonowanie układu nerwowego. Jej niedobór bywa związany z obniżeniem nastroju, zmęczeniem oraz większą podatnością na infekcje, które często pojawiają się po intensywnym czasie świątecznym.
Nie bez znaczenia pozostaje również żelazo, zwłaszcza u kobiet. Choć świąteczna dieta bywa kaloryczna, nie zawsze dostarcza odpowiednich ilości tego pierwiastka w formie łatwo przyswajalnej. Niedobór żelaza może objawiać się przewlekłym zmęczeniem, osłabieniem i pogorszeniem wydolności fizycznej. Objawy te bywają mylone z naturalnym spadkiem energii po okresie świątecznym.
Świąteczne zmęczenie jest więc często wynikiem nałożenia się wielu czynników: stresu, zaburzeń snu, przeciążenia układu trawiennego i niedoborów mikroskładników. Organizm, aby wrócić do równowagi, potrzebuje czasu, ale także wsparcia w postaci dobrze zbilansowanej diety, odpowiedniego nawodnienia i stopniowego powrotu do regularnych rytmów dnia. Wprowadzenie posiłków bogatych w warzywa, pełnowartościowe białko i naturalne źródła witamin oraz minerałów pozwala stopniowo odbudować zasoby i poprawić samopoczucie.
Zamiast traktować zmęczenie po Świętach jako coś nieuniknionego, warto spojrzeć na nie jak na sygnał wysyłany przez organizm. Często jest to informacja o zwiększonym zapotrzebowaniu na konkretne mikroskładniki i potrzebie regeneracji. Świadome reagowanie na te sygnały pozwala nie tylko szybciej wrócić do formy, ale również lepiej przygotować organizm na wyzwania nowego roku.
